EVAKUACIJA I OSLOBOĐENJE AUŠVICA…

 

Tokom poslednje prozivke u istoriji nemačkog nacističkog logora Aušvic, koja se odigrala 17 januara 1945 godine, ukupan broj zatvorenika u celom sistemu logora i podlogora Aušvic iznosio je 67 012, od toga 48 340 muškaraca i 18 672 žena.

Između 17 i 21 januara SS stražari su izveli oko 56 000 zatvorenika iz logora i podlogora, primoravajući ih da marširaju desetine kilometara u teškim zimskim uslovima. Glavni putevi marša vodili su do Wodzislawa Slaskog i Gliwica, odakle su zatvorenici vozom transportovani u druge koncentracione logore.

Međutim, neki od zatvorenika bili su primorani da marširaju sve do odredišnog logora. Primera radi, preko 3 000 zatvorenika iz potlogora Neu-Dachs (u Jaworznu) bilo je primorano da pređe razdaljinu od 250 km peške do koncentracionog logora Gross-Rosen.

Tokom evakuacije, svi zatvorenici koji su bili previše iscrpljeni da nastave marš ili su pokušali da pobegnu bili su streljani od strane SS pratnje. Procenjuje se da je samo u Gornjoj Silesiji i regionu Opole na ovaj način ubijeno oko 3 000 ljudi, dok je tokom cele evakuacije ubijeno između 9 000 i 15 000 zatvorenika Aušvica.

Nemački koncentracioni logor (Konzentrationslager – KL) Aušvic, osnovan je u proleće 1940 godine. Prvobitno, njegova glavna svrha bila je držanje poljskih zarobljenika, ali su vremenom u njega poslate i druge nacionalne grupe. Od proleća 1942 Jevreji su dominirali među zatvorenicima. Dve godine kasnije, do avgusta 1944, Aušvic se proširio do svoje maksimalne veličine, uključujući tri osnovna logora – glavni logor, Birkenau i Monowitz – kao i skoro 40 podlogora, sa preko 105 000 registrovanih zatvorenika, uglavnom Jevreja, i oko 30 000 neregistrovanih jevrejskih logoraša takozvani tranzitni logor.

Od 1942 kompleks logora Aušvic, a posebno Birkenau, služio je i kao centar za ubistva Jevreja u industrijskim razmerama, koje su nemačke vlasti odredile da budu uništeni iz rasnih razloga. Jevreji deportovani u Aušvic iz raznih evropskih zemalja prošli su selekciju, nakon čega je velika većina poslata u gasne komore. Godine 1944 masovno istrebljenje Jevreja u Aušvicu dostiglo je svoj vrhunac. U to vreme više od 600 000 Jevreja je deportovano iz Mađarske i Poljske i pretežno ubijeno.

Masovni pokolj je takođe učinio Aušvic glavnim centrom masovne pljačke. Pre deportacije, Jevrejima je rečeno da će biti preseljeni i stoga im je dozvoljeno da ponesu svoj prtljag (obično po jedan kofer). Ali po dolasku u Birkenau morali su da ostave svoj prtljag (kofer) na železničkoj rampi i ostave svu svoju odeću u svlačionici pre nego što su ušli u gasnu komoru. Njihove stvari su razvrstane i uskladištene u logorskim skladištima pod nazivom „Kanada“ da bi potom bile poslate raznim nemačkim institucijama i drugim organizacijama.

 

Izvor: https://www.facebook.com/auschwitzmemorial

(prevod sa engleskog)