ŠTA JE SARTROVA “KNJIŽEVNOST”…

 

 

Šta je književnost? Žan Pol Sartr.

Žan Pol Sartr je bio poznati filozof, dramaturg, romanopisac i književni kritičar. U svom eseju "Šta je književnost?" Sartr istražuje značenje i svrhu književnosti.

Sartr tvrdi da je književnost jedinstven oblik izražavanja jer nije ograničena na komunikaciju ideja ili informacija. Umesto toga, književnost jeste oblik umetnosti koji nastoji da uhvati suštinu ljudskog iskustva i prenese je upotrebom jezika. Prema Sartru, književnost je sredstvo stvaranja nove stvarnosti, one koja prevazilazi ograničenja našeg svakodnevnog života.

Sartr takođe tvrdi da književnost ima društvenu i političku dimenziju. On sugeriše da je književnost način angažovanja u društvu i osporavanja statusa quo. Predstavljajući alternativne vizije sveta, književnost ima moć da inspiriše promene i promoviše društveni napredak.

Sartr primećuje da je književnost inherentno subjektivna. Svaki čitalac u književno delo unosi sopstvena iskustva, uverenja i vrednosti, i kao rezultat toga, svako tumačenje je jedinstveno. Ova subjektivnost je i snaga i slaba strana književnosti, jer dozvoljava raznolikost perspektiva, ali i otežava uspostavljanje jedinstvenog, objektivnog značenja.

Sartrov esej "Šta je književnost?" naglašava značaj književnosti kao oblika umetnosti koji ima moć da prevaziđe naša svakodnevna iskustva i da se angažuje sa društvom na dubljem nivou.

„Šta je književnost?“ ostaje najznačajnije kritičko obeležje francuske književnosti od Drugog svetskog rata. Ni apstraktno ni zamućeno (ni nejasno), to je briljantna, provokativna predstava pisca više nadahnutog nego opreznog. „Šta je književnost?“ izaziva svakog ko piše kao da se književnost može izvući iz istorije ili društva. Ali Sartr čini više od optužnice. On nudi definitivnu izjavu o fenomenologiji čitanja, a nastavlja da daje snažan primer kako se piše istorija književnosti koja uzima u obzir ideologiju i institucije. Ovo novo izdanje "Šta je književnost?" takođe sakuplja tri druga ključna Sartrova eseja po prvi put u njegovoj svesci. Eseji koji predstavljaju Sartrov mesečnik “Les Temps modernes” i o posebnom francuskom maniru nacionalizacije književnosti mnogo doprinose stvaranju konteksta za Sartrovu raspravu. „Crni Orfej” je dugi niz godina bio ključni tekst za proučavanje književnosti Crnaca i Trećeg sveta.

Izvor: “English Literature”

(prevod sa engleskog)